نقش «ثبت» در فرایند انتقال حقوق مالکیت صنعتی: تحلیل سیستم‌های ثبت انتقال حقوق مالکیت صنعتی در دنیا

تضمین امنیت و ثبات معاملات حقوق مالکیت صنعتی، تأمین امنیت اشخاص ثالث و پیشگیری از مواجهه با معاملۀ معارض از جمله چالش‌هایی هستند که سبب شده‌اند بیشتر نظام‌های حقوقی دنیا به نقش سیستم‌های ثبتی در تأمین امنیت این معاملات توجه کنند و همزمان دو کارکرد حقوقی «اطلاع‌رسانی» و کارکرد «حمایتی» سیستم‌های ثبت مالکیت صنعتی را در نظر بگیرند. بررسی تطبیقی حقوق کشورهای مختلف، توجه به گزارش‌های سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی حوزۀ مالکیت فکری و تحلیل مقررات مالکیت صنعتی آنها نشان می‌دهد که سیستم‌های ثبت مالکیت صنعتی از لحاظ تأثیر بر اعتبار قراردادهای انتقال به سه دستۀ اعلامی، ایجادی و تأییدی قابل تقسیم‌اند. مقالۀ حاضر ضمن بررسی ماهیت هر یک از سیستم‌های مزبور، اثر آنها را در تأمین امنیت حقوقی معاملات مالکیت صنعتی و تأمین کارکردهای حقوقی مورد انتظار از ایجاد سیستم‌های ثبت مالکیت صنعتی در دنیا، تجزیه‌وتحلیل کرده و به این نتیجه دست یافته است که دو سیستم تأییدی و ایجادی ثبت مالکیت صنعتی به‌دلیل تأثیر ثبت در یکی از مراحل ایجاد یا اثرگذاری حق، علاوه‌بر کارکرد اطلاع‌رسانی، امکان ارائۀ حمایت حقوقی از اشخاص ثالث را در نقل و انتقالات حقوق مالکیت صنعتی فراهم می‌کنند. لکن سیستم تأییدی ضمن تأمین کارکرد حمایتی مورد انتظار از ایجاد سیستم ثبت مالکیت صنعتی، با قواعد عام معاملات و اصل حاکمیت اراده هماهنگی بیشتری دارد و همین امر سبب تمایل بیشتر نظام‌های حقوقی از جمله ایران به آن شده است.